Boynun ön kısmında yer alan tiroid bezi, melodik ses tellerinin altında bulunur ve kelebek şeklindedir. Bu bez, salgıladığı hormonlar aracılığıyla tüm metabolizmayı düzenleyerek büyüme ve gelişmede kritik bir rol oynamaktadır. Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi'nde Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı olan Prof. Dr. Fulya Akın, tiroid bezi rahatsızlıklarının iyot alımı ile yakından bağlantılı olduğunu belirtmektedir. Akın, “Ülkemiz gibi iyot eksikliği yaşanan bölgelerde tiroid nodüllerinin görülme sıklığı belirgin şekilde artmaktadır. Türkiye genelinde gerçekleştirilen ultrason taramalarında, erişkinlerin neredeyse yarısında nodüler guatr tespit edilmesi bu ilişkiyi açıkça ortaya koymaktadır” dedi.
Tiroid bezindeki fonksiyonel bozuklukların, guatr, tiroidit, hipotiroidi ve hipertiroidi gibi sağlık sorunlarına sebep olabileceğini vurgulayan Prof. Dr. Fulya Akın, “İyot eksikliği sonucu oluşan nodüller her 3 kadından birini etkilemektedir. Bu kişilerin deniz mahsulü tüketimini artırması önerilmektedir. Bezin normalden fazla çalıştığı hipertiroidi durumunda ise tam tersi şekilde iyot kısıtlaması gerekmektedir. Bu durumda hastaların deniz ürünlerinden uzak durması ve iyotsuz tuz tercih etmesi, tiroidin normal çalışmasını destekler” diye ekledi.
Tiroid nodüllerinin yaklaşık yüzde 95’i iyi huylu
Prof. Dr. Fulya Akın, tiroid bezi içinde yer alan yumru şeklindeki kitlelere nodül denildiğini belirterek, “Her nodülün kanser olmadığı ve tek ya da çok sayıda nodül taşıyan bireylerin kanser riskinin aynı olduğu bilinmelidir. Bu kitlelerin yüzde 95’i iyi huylu olmasına rağmen, yüzde 5’inde kanserleşme riski bulunmaktadır. Genellikle belirti vermeyen bu nodüller, doktor muayenesi veya ultrasonografi ile teşhis edilebilir. Ancak büyük nodüller, boyunda şişlik, yutma güçlüğü, nefes darlığı ve ses kısıklığı gibi semptomlarla kendini gösterebilir” şeklinde konuştu.
Graves hastalığı hipertiroidizmin en yaygın nedeni
Tiroid bezinin aşırı çalışmasının yani hipertiroidizmin en sık nedeninin Graves hastalığı olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Fulya Akın, “Bu, vücudun tiroidi aşırı çalışmaya sevk eden ve tekrarlayabilen otoimmün bir rahatsızlıktır. Graves hastalığının nedenleri arasında genetik yatkınlık, iyot fazlalığı, sigara, stres, bazı ilaçlar, çevresel faktörler ve Yersinia Enterocolitica enfeksiyonu yer almaktadır. Düzenli kontrollerle takip edilmesi gereken hastalığın en belirgin semptomları arasında sinirlilik, hızlı veya düzensiz kalp atışı, aşırı terleme, ellerde titreme, açıklanamayan kilo kaybı ve sıcağa tahammülsüzlük sayılabilir” dedi.
Hormon fazlalığı çarpıntıya neden olabilir
Hipertiroidinin belirtilerinin ellerde titreme, çarpıntı, nefes darlığı, terleme, kilo kaybı, hızlı bağırsak hareketleri, adet düzensizliği, halsizlik ve saç dökülmesi olduğunu belirten Prof. Dr. Akın, “Gözlerde büyüme, boyunda şişlik ve çeşitli cilt bulguları da belirtiler arasındadır. Ancak bu semptomların kişiden kişiye değişebileceği unutulmamalıdır. Hipertiroidiyi düzeltmek için uzman doktor kontrolünde ilaç, cerrahi ve halk arasında atom tedavisi olarak bilinen radyoaktif iyot yöntemine başvurulabilir” ifadelerini kullandı.
