Hipertansiyon, diyabet, böbrek veya kalp yetmezliği gibi kronik hastalıklar, bireylerin yaşam tarzından beslenme alışkanlıklarına kadar birçok alanda değişiklik gerektirebilmektedir. Ramazan ayı boyunca da açlık-tokluk süresine bağlı olarak beslenme alışkanlıklarının uzman doktor eşliğinde düzenlenmesi büyük önem taşıyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi İç Hastalıkları Bölümünden Uzm. Dr. Onur Taşcı, kronik hastalığı bulunanların Ramazan ayında dikkat etmesi gerekenleri aktarıyor.
Kronik Hastalar Oruç Tutmadan Önce Doktora Başvurmalı!
Ramazan ayı, Müslümanlar için beslenme ve yaşam alışkanlıklarında önemli değişikliklerin yaşandığı bir dönemdir. Bu ayda, coğrafi konuma bağlı olarak ortalama 13 saatlik bir açlık süresi söz konusudur. Diyabet, hipertansiyon, böbrek ve kalp yetmezliği gibi kronik hastalığı olan bireylerin bu dönemde dikkatli olmaları ve bazı durumlarda oruç tutmamaları gerekmektedir. Oruç, sağlıklı bireyler için farz bir ibadet olduğu için, doktor tavsiyesi alarak gerekli önlemleri almak kritik bir öneme sahiptir.
Uzun Süreli Açlık, Ani Kan Şekeri Düşüşüne Neden Olabilir
Diyabet hastaları, uzun süre aç kalmanın kan şekerinde ani düşüş veya yükselişlere neden olabileceğini unutmamalıdır. Oruç tutmak isteyen diyabet hastalarının ilaçlarının doktor kontrolünde düzenlenmesi şarttır. Ayrıca sahur yapılmadan oruç tutulmamalıdır; sahurda ise yavaş sindirilen ve kan şekerini dengede tutan besinler (tam tahıllar, protein, sağlıklı yağlar) tercih edilmelidir. İftarda ani ve aşırı yemek yemekten kaçınılmalı; basit şekerlerden (tatlılar, beyaz ekmek, pirinç vb.) uzak durulmalı ve yeterli su tüketilmelidir. Diyabet hastaları, oruç tutarken şeker yüksekliği (hiperglisemi), şeker düşüklüğü (hipoglisemi), diyabetik ketoasidoz gibi durumlarla karşılaşabilir. Düşük riskli hasta grupları, Ramazan öncesinde verilen eğitim ve destekle oruç tutabilir. Kontrol altındaki diyabeti olan tablet veya tek doz insülin kullanan hastaların, yakın takip ile oruç tutabilecekleri belirtilmektedir.
Hipertansiyon Hastaları Tuz Tüketimine Dikkat Etmeli!
Hipertansiyon hastalarının özellikle tuz tüketimine dikkat etmeleri gerekmektedir. Aşırı tuz alımı, tansiyonun yükselmesine neden olabilir. Ayrıca, kafeinli içecekler (çay, kahve ve gazlı içecekler) vücuttan su atımını artırabilir. İftar ve sahurda yeterli miktarda su içmek, vücudun susuz kalmasını önlemek için büyük önem taşır. Tansiyon ilaçlarının düzenli kullanımı da şarttır. Buna ek olarak, doktorunuza danışarak ilaç saatlerinizi sahur ve iftara göre ayarlamalısınız. İdrar söktürücü ilaç kullanıyorsanız dikkatli olunmalı çünkü bu ilaçlar vücuttan fazla sıvı atımına yol açabilir. Hafif yürüyüşler yapabilirsiniz ancak aşırı terleme ve sıvı kaybına neden olacak egzersizlerden kaçınmak gerekir. Baş dönmesi, bulanık görme, baş ağrısı veya aşırı yorgunluk hissettiğinizde tansiyonunuzu kontrol etmelisiniz. Eğer tansiyon fazla yükselirse (örneğin 180/110 mmHg ve üzeri) veya çok düşerse (örneğin 90/60 mmHg ve altı), orucu bozmak gerekebilir.
Böbrek Hastalarının Uzun Süre Susuz Kalmamaları Önemli!
Böbrek yetmezliği hastaları için uzun süre susuz kalmak böbrek fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir. Özellikle böbrek yetmezliği yaşayan hastaların oruç tutmadan önce doktorlarına danışmaları önemlidir. Yeterli sıvı alımı sağlanmadan oruç tutulması, böbrek taşı oluşumu veya böbrek fonksiyonlarının daha da bozulmasına neden olabilir.
Kalp hastalıkları olan bireyler, göğüs ağrısı, nefes darlığı, baş dönmesi veya çarpıntı hissederlerse tansiyon ve nabız kontrolü yapmalıdır. Kalp krizi belirtileri (şiddetli göğüs ağrısı, kola ve çeneye yayılan ağrı, terleme, mide bulantısı) belirlendiğinde hemen oruç bozulmalı ve doktora başvurulmalıdır. Ciddi bir kalp hastalığınız varsa (kalp yetmezliği, yakın zamanda kalp krizi geçirmiş olmak, kontrolsüz ritim bozukluğu vb.), doktorunuz oruç tutmamanızı önerebilir.
