Deri ihracatı yapan sektör temsilcileri, Kurban Bayramı öncesinde kurban kesen vatandaşlara çağrıda bulunarak, "Kurbanınızın eti kadar, derisine de sahip çıkın, deri 2 milyar dolarlık ihracatımızın ana hammaddesi" ifadelerini kullandılar. Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Erkan Zandar, deri konfeksiyon, ayakkabı ve saraciye sektörlerinin ana hammaddesinin deri olduğunu ifade ederek, kurban derilerinde ekonomik kaybın %40-50 arasında olduğunu vurguladı.
Zandar, Türkiye’de Kurban Bayramı sırasında ortalama 1 milyon büyükbaş ve 2,5 milyon küçükbaş hayvan kesildiğini belirtti. Küçükbaş derilerden deri konfeksiyon ürünleri üretildiğini aktaran Zandar, deri sektörünün ihracatındaki düşüşe karşın, deri konfeksiyon ürünleri ihracatında artış yaşandığını da kaydetti. 2024 yılının dört aylık döneminde 31 milyon dolar olan deri konfeksiyon ihracatının, 2025 yılının aynı döneminde %44'lük artışla 45 milyon dolara ulaştığını dile getirdi. Zandar, deri konfeksiyon ürünlerinin yüksek katma değer sağladığını, kilogram başına ihraç fiyatının 150 dolara kadar çıktığını belirtti. Küçükbaş hayvanların derilerinin düzgün yüzülüp tuzlanmaması halinde işlevini yitirdiğini ifade ederek, dünya genelinde yaşanan resesyonun da bu durumu olumsuz etkilediğini ifade etti.
Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkan Yardımcısı Halil Gündoğdu, Türkiye'nin yıllık 120 milyon dolarlık ham deri ithal ettiğini belirtti. Gündoğdu, kurbanlıkların derilerinin makineli yüzüm yapılması ve tuzlanarak korunması halinde ithalatın 20 milyon dolar düşürülebileceğini söyledi. Kurban Bayramı'nda kesilen büyükbaş kurbanlıkların derilerinde kaybın önlenmesi durumunda ortaya çıkacak tabloyu özetleyen Gündoğdu, yanlış deri yüzümü ve zamanında tuzlama yapılmadığı için 500 bin büyükbaş hayvan derisinin heba olduğunu ifade etti. Bu derilerle 10 milyon çift ayakkabı ve 3 milyon kadın çantası üretilebileceğini vurguladı.
Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği Denetim Kurulu Üyesi Gizem Dönmez Gürkan, kurban bayramında elde edilen deri hammaddesinin deri konfeksiyon sektörü için büyük öneme sahip olduğunu ifade etti. Gürkan, "Kurban derileri düzgün şekilde toplandığında ve uygun işleme süreçlerinden geçildiğinde yüksek katma değerli ürünlere dönüşmektedir." dedi. Deri konfeksiyon ürünlerinin, ülke ekonomisine katkı sağlamak ve yerli kaynak kullanılmasının önemini vurgulayan Gürkan, sürdürülebilir bir sanayi yapısına katkıda bulunma açısından bu durumun büyük bir fırsat olduğunu belirtti. "Hep birlikte çalışarak, hem ülkenin hem de sektörümüz adına büyük farklar yaratabileceğimize inanıyoruz." dedi.
Kurban derilerinin ekonomiye kazandırılması için atılması gereken adımları ise şöyle sıraladı:
- Kurbanlık hayvan satanlara koyun başına 2 kg, sığır cinsi hayvan başına da 6 kg kaba tuz bulundurma zorunluluğu getirilmelidir.
- Kesim yapacak kasaplar için kesim ve yüzümün nasıl yapılacağı, bağırsakların nasıl temizleneceği, deri ve bağırsakların nasıl tuzlanacağı ve muhafaza edileceğine dair bilgiler içeren bir sayfalık bir açıklama notunun ilgili kişilere dağıtılması sağlanmalıdır.
- Koyun ham derisi tulum halinde kesiksiz olarak çıkarılmalıdır.
- Koyun ham derileri için 2 kg, sığır cinsi ham deriler için 6 kg kaba tuz deriye iyice yayılmalıdır.
- Bağırsaklar temizlenip, tuzlanarak plastik bir torbaya konulmalıdır.
- Ham deri ve bağırsaklar, hayır kurumlarına teslim edilene kadar serin ve gölge bir yerde muhafaza edilmelidir.
- Ham deri, hayvandan ayrıldıktan sonra üzerinde et parçası bulundurmamalıdır.
- Ham deri tuzlandıktan sonra naylon poşete konulmamalı ve açık havada muhafaza edilmelidir.
