Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Alptekin Çetin, alkol bağımlılığının belirtileri, nedenleri, zararları ve tedavi süreçleri hakkında önemli bilgiler paylaştı. Alkol bağımlılığının, bireyin alkol kullanımını kontrol edememesi ve fiziksel ile psikolojik bağımlılık geliştirmesi olarak tanımlandığını belirtti. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, bu durum kişinin sağlığına, sosyal yaşamına ve sorumluluklarına zarar verecek düzeyde alkol tüketimi ile karakterizedir.
Dr. Alptekin Çetin, alkol bağımlılığının temel belirtileri arasında sürekli alkol kullanma isteği, kullanımın bırakılamaması, tolerans gelişimi ve yoksunluk belirtilerinin bulunduğunu ifade etti. Alkolün, neredeyse tüm organ sistemlerini etkileyebileceğine dikkat çeken Çetin, alkolün beyin üzerindeki olumsuz etkilerini, hafıza kaybı, depresyon ve demans riskinin artması olarak sıraladı. Ayrıca, siroz ve karaciğer yetmezliği gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini, kalp hastalıkları riskini artırdığını ve bazı kanser türleriyle doğrudan ilişkilendirildiğini belirtti.
Alkol bağımlılığının önlenmesine yönelik alınabilecek önlemleri de vurgulayan Çetin, erken yaşlarda alkolün zararları konusunda eğitim verilmesinin önemli olduğunu ifade etti. Sosyal destek ve sağlıklı arkadaş çevresinin öneminin yanı sıra, stresi yönetmek için alkol dışındaki yöntemlerin, örneğin spor ve meditasyon gibi aktivitelerin teşvik edilmesi gerektiğini dile getirdi. Ayrıca, alkol satışı ve reklamlarının sınırlandırılmasının etkili bir önlem olabileceğini açıkladı.
Alkol bağımlılığı üzerinde hem genetik hem de çevresel faktörlerin etkili olduğunu belirten Dr. Çetin, araştırmaların genetik yatkınlığın yüzde 40-60 oranında etkili olabileceğini gösterdiğini, ancak aile dinamikleri, stres ve sosyal çevre gibi çevresel faktörlerin de bağımlılığın gelişiminde önemli rol oynadığını ifade etti. Bu durumun tedavisinin genellikle bir uzman ekip tarafından yürütülmesi gerektiğini vurguladı.
Alkol bağımlılığının tedavisi ile ilgili olarak Dr. Çetin, motivasyonel görüşme ve bilişsel davranışçı terapi gibi yöntemlerin aktif bir şekilde kullanıldığını açıkladı. Uygun görülen ilaçlarla alkolün vücuttan güvenli bir şekilde atılması sağlanırken, Anonim Alkolikler gibi destek gruplarının da tedavi sürecinde önemli bir rol oynadığını belirtti. Tedavi sürecinin kişiye özel olduğunu ve uzun vadeli takip gerektirdiğini sözlerine ekledi.
Alkol bağımlılığı olan birinin tedaviye ikna edilmesi gerektiğinde izlenmesi gereken yolları da anlatan Dr. Çetin, kişiyi yargılamadan dinlemenin, onun hislerini anlamaya çalışmanın ve alkole bağlı zararları anlatmanın önemli olduğunu belirtti. Ayrıca, empati gösterilmesi ve profesyonel destek almasının öneminin vurgulanmasının gerektiğini vurguladı.
Kendi isteğiyle alkol bağımlılığından kurtulmaya çalışanlara yönelik önerilerde bulunan Çetin, alkol içme isteği uyandırabilecek ortam ve kişilerden uzak durmanın önemine dikkat çekti. Spor, hobi ya da sağlıklı aktivitelerle dikkat dağıtmanın yanı sıra yakın çevreden veya bir terapistten alınacak desteğin gerekliliğini de ifade etti. Mindfulness ve nefes egzersizlerinin stresle başa çıkmada etkili olabileceğini sözlerine ekledi. Alkol bağımlılığından kurtulan bireylerin, tekrar bağımlılığa dönmemesi için tetikleyicilerden kaçınmaları, düzenli kontrolleri sürdürmeleri, yeni hobiler edinmeleri ve destek gruplarına katılmalarının önemini vurguladı.
