Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı Dr. Öğr. Üyesi Burcu Çevreli, yüksek hava sıcaklıkları ve yangın dönemlerinde evcil hayvanların sağlığını tehdit eden tehlikeleri değerlendirerek kritik uyarılarda bulundu. Özellikle yaz aylarında, evcil hayvan sahiplerinin dikkat etmesi gereken pek çok önemli nokta bulunuyor.
'Önce soğutun, sonra taşıyın'
Dr. Çevreli, evcil hayvanların sıcak çarpması geçirmesi için her zaman sıcak havalarda olması gerekmediğini belirtti. "Sıcak havalarda aşırı egzersiz yapmak veya havalandırması iyi olmayan sıcak veya nemli ortamlarda kalmak, hayvanların hızla aşırı ısınmasına neden olabilir" diye konuştu. Aşırı ısıdan şüpheleniliyorsa, hemen harekete geçilmesi gerektiğini vurgulayan Çevreli, "Isı çarpması geçiren köpek ve kediler için acil ilk yardım müdahalesi olarak 'önce soğutun, sonra taşıyın' öneriyoruz" ifadesinde bulundu. Bu durumlarda sahiplerin en kısa sürede veteriner hekime başvurmasının önemine de dikkat çekti.
Aşırı kilolular havadan daha çok etkileniyor!
Dr. Çevreli, bazı hayvanların sıcak havalardan daha fazla etkilendiğini belirtti. Aşırı kilolu hayvanlar, Pug ve Fransız Bulldog gibi basık yüzlü ırklar ya da İran kedileri gibi dar hava yollarına sahip hayvan ırkları, kalın tüylü evcil hayvanlar, yaşlı veya çok genç hayvanlar, solunum yolu, akciğer ya da kalp sorunları gibi önceden var olan rahatsızlıkları olan hayvanlar risk altında. Bu gruptaki hayvanların sıcak çarpmasından daha fazla etkilenme olasılığı bulunduğu ifade edildi.
Evcil hayvanlarda sıcak çarpmasının erken belirtileri neler?
Sıcak çarpmasının erken belirtilerinin köpeklerde ve kedilerde benzer olduğunu belirten Dr. Çevreli, "Köpeklerde hızlı nefes alma, huzursuzluk veya istemsiz hareket gibi belirtiler görülebilir. Kedilerde bu belirtiler daha belirsizdir" dedi. 40°C'nin üzerinde vücut ısısı, salya akıntısı, kırmızı dil veya diş etleri, artan kalp atış hızı, kusma veya ishal gibi belirtiler de dikkat edilmesi gereken diğer unsurlar arasında yer alıyor. İleri evrelerde ise uyuşukluk, kafa karışıklığı, halsizlik veya bayılma, nöbetler gibi daha ciddi belirtiler ortaya çıkabiliyor.
Soğutmak için buz gibi su kullanmayın!
Evcil hayvanlarında sıcak çarpmasından şüphelenen sahipler için ilk yardıma ilişkin önemli noktaları paylaşan Dr. Çevreli, "Evcil hayvanınızı serin bir yere, tercihen iyi havalandırılan bir yere götürün veya vantilatör kullanın" dedi. Az miktarda su vermenin önemli olduğunu belirten Çevreli, "Soğuk suya batırmak, genç ve sağlıklı köpekler için etkili bir yaklaşımdır. Ancak, buz gibi su kullanmamak önemlidir; bu, cilde giden kan akışını azaltabilir" şeklinde uyardı. Ayrıca, evcil hayvanları serin ve ıslak bir havluya sarmanın önemli olduğunu ifade etti.
Evcil hayvanlarınızı asla arabalarda bırakmayın; bir dakikalığına bile
Evcil hayvanlar için güvenli ve serin bir ortam yaratmanın önemine de dikkat çeken Dr. Çevreli, "Evin içinde perdeleri kapatın; güneş alan pencerelerde ısı birikmesini önleyin. Vanıtalatör kullanarak hava akışını teşvik edin ve birden fazla su kabı koyun" dedi. Özellikle sıcak günlerde egzersizi sınırlandırmanın yanı sıra, "Evcil hayvanları asla arabalarda bırakmayın; bir dakikalığına bile" uyarısında bulundu.
Tıraş ettirmek daha da ısınmasına neden oluyor
Tıraş ettirmenin etkisi üzerine de konuşan Dr. Çevreli, "Evcil hayvanınızı tıraş ederseniz, onun doğal vücut ısısı sistemine müdahale etmiş olursunuz ve bu da rahatsızlığa yol açabilir." ifadesinde bulundu. Tüylerin, vücut ısısını kontrol etmenin yanı sıra, güneş yanığına karşı koruma sağladığını da belirtti.
Sokakta yaşayan hayvanlar için sıcak havaların risklerinin daha da büyük olduğunu vurgulayan Çevreli, "Bir kap su gerçekten hayat kurtarır" dedi. Ayrıca, hayvanların mutlaka günlük taze ve serin su ile beslenmesi gerektiğinin altını çizdi.
Yangınlar evcil hayvanları da etkiliyor
Orman yangınlarının, hem yaban hayatını hem de evcil hayvanları tehdit ettiğini belirten Dr. Çevreli, "Dumanın etkilerini hissediyorsanız, evcil hayvanlarınızı güvenli tutmak için önlemler almalısınız" dedi. Özellikle kalp-damar veya solunum yolu hastalığı olan hayvanların risk altında olduğunu ifade ederek, duman veya toz tahrişi belirtilerinin yakından izlenmesi gerektiğini vurguladı.
Yangın sırasında ilk yardım hakkında bilgi veren Dr. Çevreli, "Hayvanı yakalayın ve güvenli bir alana götürün. Yanıkları soğutun ve yaralıysa atel veya bandaj uygulayın. Ayrıca, stres yönetimi sağlamak önemlidir" diyerek sözlerini tamamladı.
