Sepsis ve Tedavisi
Halk arasında "kan zehirlenmesi" olarak bilinen sepsis, vücudun enfeksiyona karşı aşırı tepki vermesi sonucu organlarda hasar oluşmasıyla ortaya çıkan, yoğun bakım tedavisi gerektiren acil bir durumdur. Bağışıklık sisteminin bakteriler, virüsler veya mantar kaynaklı enfeksiyonlara karşı etkili bir şekilde mücadele etmemesi sonucunda enfeksiyon, tüm vücuda yayılmaya başlar. Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi Anestezi ve Reanimasyon Uzmanı Dr. Tülin Tünel, sepsis durumunda ilk bir saatin çok kritik olduğunu belirterek, bu zaman diliminde müdahale edilmesinin hayati önem taşıdığını ifade etti. Sepsisin belirtileri arasında ateş, hızlı nefes alışı, kalp çarpıntısı, tansiyon düşüklüğü ve bilinç bulanıklığı yer almaktadır.
Her yıl dünya genelinde 30 milyondan fazla insanı etkileyen sepsis, doku hasarı, organ yetmezliği ve hatta ölüme yol açabilmektedir. Dr. Tünel, sepsisin hızlı teşhis ve tedavi gerektiren ciddi bir durum olduğunu vurguladı ve bağışıklık sisteminin bazen enfeksiyonlar yerine kendi dokularına saldırmaya başladığını belirtti. Bu durumun ciddiyeti nedeniyle tedavinin yoğun bakımda yapılması gerektiğini ifade etti. Hastaların yakından takip edilmesi gerektiğini ve enfeksiyon kaynağının belirlenmesinin tedavinin en önemli aşaması olduğunu söyleyen Tünel, tedavi planlarının her hastaya özel olarak düzenlendiğini, genellikle hızlı antibiyotik ve sıvı verilmesi, organ fonksiyonlarının desteklenmesi ve gerekli yoğun bakım cihazlarının kullanılmasını içerdiğini aktardı.
Belirtileri Önemsemek hayati öneme sahiptir
Uyarı işaretlerinin erken tespitinin, vücudun septik şoka girmesini önleyerek hayatta kalma şansını artırdığını belirten Dr. Tünel, sepsis durumunda yüksek veya düşük vücut ısısı, idrara çıkmama, aşırı titreme, hasta hissetme, şiddetli ağrı veya rahatsızlık, nefes darlığı, ciltte beneklenme veya renk solması gibi belirtilerin görülebileceğini açıkladı. Bu semptomların varlığında, sepsis şüphesinin kesinleştirilmesi için bazı testlerle hastanın değerlerinin incelendiğine dikkat çekti.
Tecrübeli ekiplerin önemi ve başarı oranları
Ağır sepsis tanısı alan hastaların ortalama %30'unun yaşamını kaybettiğini belirten Dr. Tünel, hayatta kalanların %50'ye yakınının sepsis sonrası fiziksel veya psikolojik uzun vadeli etkiler yaşayan sendromlar geliştirdiğini vurguladı. Ancak uzman yoğun bakım ekipleriyle tedavi edildiğinde bu oranların %85'e çıkabildiğini de kaydetti. Özellikle sepsis tanısı alan hastaların tedavisine ilk bir saat içinde başlanırsa, başarı oranının %85’in bile üzerine çıkabileceğini ifade etti.
Enfeksiyon riskini azaltmak için el yıkama
Dr. Tülin Tünel, enfeksiyon kaynaklı sepsisten korunmanın en iyi yolunun enfeksiyonlara yakalanmamaktan geçtiğini, bunun içinde en basit ve etkili önlemin el yıkama olduğunu vurguladı. Korunma için doğru el yıkamanın püf noktalarını şu şekilde sıraladı:
- Ellerinizi en az 10-15 saniye boyunca yıkamaya devam edin.
- Sabun yerine el antiseptiği kullanıyorsanız, parmak aralarınızı birbirine sürterek temizleyin; başparmaklarınızı ve el üstlerinizi de ihmal etmeyin.
- Ellerinizin tamamen kuruması için temiz ve hijyenik bir havlu tercih edin.
- Musluğa doğrudan temas etmeyin; kapatmak için kullandığınız havluyu kullanın.
- Akan suyun altında ellerinizdeki kirleri ve artık maddeleri uzaklaştırın.
- Ellerinizde köpük oluşturarak parmak aralarınızı, tırnak diplerinizi ve avuç içlerinizi iyice ovun.
